Ovaj spomen-kompleks podignut je u znak sećanja na streljane partizane na Kraljevim vodama i Palisadu 1941. godine, kao i na borce sa Zlatibora koji su dali svoje živote u borbi protiv fašizma. Osim što je mesto istorijskog značaja, spomenik je postao simbol hrabrosti, otpora i nepokolebljive volje za slobodom.
Spomen kosturnica je izgrađena 1961. godine, kao mesto gde su sahranjeni posmrtni ostaci poginulih boraca. Samo šest godina kasnije, 1967. godine, iznad kosturnice podignut je i impresivni spomen obelisk od belog kamena, visine 10 metara, čiji su autori arhitekta Jovanka Jeftanović i vajar Ana Bešlić. Ovaj obelisk, izuzetno jednostavnog, ali snažnog dizajna, simbolizuje snagu i dostojanstvo boraca, a na njemu su uklesani stihovi pesnika Vaska Pope: „Ne dam ovo sunce u očima, Ne dam ovo hleba na dlanu“. Ovi stihovi, kao i sam spomenik, nose snažnu poruku o nesalomivoj borbi za slobodu i pravdu.
Lokacija spomenika na visini od 1072 metra, sa koje se pruža predivan pogled na Čigotu i zlatiborska prostranstva, dodatno naglašava monumentalnost ovog mesta. Sama staza do spomenika je uređena i osvetljena, što ga čini omiljenim šetalištem kako za turiste, tako i za meštane Zlatibora. Udobnost staze i pogled sa vrha pružaju poseban doživljaj, ali istovremeno podsećaju na težak put koji su prešli oni u čiju čast je spomenik podignut.
Pored svoje istorijske uloge, ovaj spomenik danas ima i značajnu turističku vrednost. Svake godine privlači posetioce iz svih krajeva, koji dolaze da odaju počast herojima, ali i da uživaju u prirodnim lepotama Zlatibora. Spomenik na Šumatnom brdu predstavlja trajni podsetnik na one koji su se borili za slobodu i ostavili neizbrisiv trag u istoriji Srbije.
321 Srbija/youtube screenshot
