Smeštena u blizini Novog Pazara, ova tvrđava je nekada bila prestonica srednjovekovne srpske države Raške, koja je igrala ključnu ulogu u formiranju srpske nacionalne svesti i identiteta. Upisana na Listu svetske baštine UNESCO-a zajedno sa okolnim manastirima Sopoćani i Đurđevi stupovi, kao i Crkvom Svetih apostola Petra i Pavla (Petrova crkva), Stari Ras je mesto koje čuva mnoge priče iz prošlosti.
Tvrđava Stari Ras nalazi se na strateški važnoj lokaciji, na visokom platou iznad reke Raške. Svojom impozantnom veličinom i kompleksnom arhitekturom, tvrđava je služila kao administrativni, vojni i duhovni centar srednjovekovne Srbije. Istraživanja su pokazala da je Stari Ras bio naseljen još u ranom srednjem veku, a njegova važnost je dodatno rasla tokom vladavine dinastije Nemanjić.
U tvrđavi su očuvani ostaci brojnih zgrada, uključujući i rezidencijalne i vojne objekte, koji pružaju uvid u život i organizaciju srednjovekovnog grada. Kamenje od kojeg su građene zgrade svedoči o veštini i umeću tadašnjih graditelja, dok raspored prostorija odražava složenu društvenu i političku strukturu tog vremena. Jedan od najimpresivnijih delova tvrđave je centralna kula, koja je služila kao poslednje utočište branilaca u slučaju napada.
U neposrednoj blizini nalaze se manastiri Sopoćani i Đurđevi stupovi, kao i Petrova crkva, koji zajedno sa Starim Rasom čine jedinstven kulturni i istorijski kompleks. Manastir Sopoćani, osnovan u 13. veku, poznat je po svojim freskama koje predstavljaju vrhunac srpskog srednjovekovnog slikarstva. Manastir Đurđevi stupovi, podignut u 12. veku, ističe se svojim monumentalnim arhitektonskim stilom i bogatom dekoracijom. Petrova crkva, jedna od najstarijih crkava u Srbiji, datira iz 9. veka i predstavlja važan centar duhovnog života tog perioda.
Stari Ras nije samo arhitektonsko i arheološko blago, već i simbol srpske duhovnosti i kulturnog identiteta. Njegova uloga u formiranju srpske države i crkve ne može se preceniti. Kroz vekove, tvrđava je preživela brojne bitke, opsade i razaranja, ali je uvek uspevala da zadrži svoju važnost i značaj.
Danas, Stari Ras je mesto koje privlači brojne turiste, istoričare i arheologe iz celog sveta. Posetioci imaju priliku da istraže ostatke tvrđave, divne freske u obližnjim manastirima i da se povežu sa bogatom istorijom ovog regiona. Šetnja kroz ruševine Starog Rasa pruža osećaj putovanja kroz vreme, vraćajući posetioce u doba srednjovekovne Srbije kada je ovaj grad bio srce političkog i duhovnog života.
321 Srbija/youtube
